Sự kiện nằm trong khuôn khổ triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.
Việc xác định giá trị tài sản trí tuệ đang là điểm nghẽn khiến nhiều sáng chế khó đi vào thương mại hóa.
Cục Sở hữu trí tuệ nhận thấy một rào cản lớn trong thương mại hóa sáng chế tại Việt Nam là khó khăn trong việc xác định giá trị tài sản trí tuệ. Tỷ lệ sáng chế được khai thác thương mại hiện còn rất thấp (mục tiêu là đạt 8–10% theo Nghị quyết 57). Do đó, buổi trao đổi lần này hướng tới việc cung cấp phương pháp, kinh nghiệm thực tế để hỗ trợ doanh nghiệp, viện nghiên cứu và trường đại học ứng dụng định giá TSTT một cách bài bản.
Định giá IP – bước đi then chốt để thương mại hóa sáng chế
Trong phần phát biểu khai mạc, đại diện Cục Sở hữu trí tuệ nhấn mạnh: hoạt động định giá tài sản trí tuệ (TSTT) không chỉ là cơ sở để chuyển giao công nghệ hiệu quả, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút đầu tư, hình thành các doanh nghiệp khởi nguồn từ nghiên cứu (spin-off) và kết nối thị trường.
Điểm nhấn của hội thảo là phần chia sẻ thực tiễn từ Công ty Valuing IP, về việc định giá một sáng chế của VKIST: Hệ thống lọc nước nhiễm mặn nhiễm phèn – một giải pháp tiềm năng cho các khu vực khan hiếm nguồn nước ngọt trong bối cảnh biến đổi khí hậu tác động ngày một sâu rộng tới đời sống hàng ngày. Thông qua các chuyên gia đầu ngành cùng với các thuật toán chuyên nghiệp, Valuing IP đã tiến hành phân tích công nghệ, đánh giá thị trường, dựa trên các quy định thông lệ quốc tế, để có thể đưa ra được giá trị cụ thể cho một giải pháp hữu ích đi vào quá trình thương mại hóa.
Theo phân tích của chuyên gia Dennis Tan (Valuing IP), giá trị công nghệ được ước tính theo 3 phương pháp: Phương pháp thị trường, Phương pháp ước tính thu nhập và Phương pháp chi phí – được sử dụng làm phương pháp đánh giá chính. Tuy nhiên, do không đủ dữ liệu về doanh thu/EBITDA để tính giá trị so sánh, Phương pháp thị trường không thể được áp dụng. Phương pháp thu nhập (ví dụ: phương pháp "Relief from Royalty") cũng không thể được áp dụng trong trường hợp này do không có dòng tiền dự kiến trên thị trường từ việc khai thác IP của sản phẩm cùng loại. Do vậy Phương pháp chi phí tái tạo được sử dụng để ước tính giá trị thương mại của công nghệ.
Theo đó, Phí licensing lý tưởng rơi vào khoảng 114,000 USD và tỷ lệ royalty được khuyến nghị dựa trên biên lợi nhuận của ngành từ 2,5% đến 7% tùy nhu cầu thực tiễn.
VKIST đánh giá đây là một kinh nghiệm thực tế có giá trị để Viện triển khai thương mại hóa sản phẩm ngay trong năm 2025. Đồng thời có thể ứng dụng cho nhiều sáng chế khác của Viện trong tương lai.
Cần hệ sinh thái hỗ trợ định giá tài sản trí tuệ
Phần thảo luận ghi nhận nhiều ý kiến từ các viện nghiên cứu, doanh nghiệp và trường đại học có uy tín về những thách thức trong định giá IP tại Việt Nam: thiếu đội ngũ chuyên môn, chưa có quy trình chuẩn hóa, và đặc biệt là thiếu cơ sở dữ liệu minh bạch về giá trị IP.
Một số khuyến nghị được đưa ra bao gồm: xây dựng trung tâm dữ liệu IP có định giá, hỗ trợ viện/trường tiếp cận dịch vụ tư vấn định giá, và nâng cao năng lực cho các đơn vị chuyển giao công nghệ.
Định giá IP – công cụ chiến lược để đưa nghiên cứu ra thị trường
Tham gia sự kiện, VKIST khẳng định định giá IP là một trong những công cụ chiến lược để hiện thực hóa sứ mệnh “nghiên cứu gắn với nhu cầu của doanh nghiệp và thị trường”.
