Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và xâm nhập mặn ngày càng nghiêm trọng tại Đồng bằng sông Cửu Long, việc tiếp cận nguồn nước sạch trở thành thách thức lớn đối với người dân, đặc biệt là học sinh tại các vùng nông thôn. Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam – Hàn Quốc (VKIST) đã triển khai dự án cung cấp nước sạch cho các trường học, góp phần cải thiện điều kiện sinh hoạt và học tập cho học sinh.
Từ hiện trạng này, năm 2021, Viện Khoa học Công nghệ Hàn Quốc (KIST) và Viện Khoa học & Công nghệ Việt Nam – Hàn Quốc (VKIST) đã tiếp cận theo hướng xử lý nước nhiễm mặn quy mô nhỏ, có thể đáp ứng nhu cầu về nước uống cho khoảng 500-1000 người/ ngày. Hệ thống xử lý nước nhiễm mặn đầu tiên phát triển bởi KIST và VKIST được đặt tại trường tiểu học Thạnh Hải (ấp Hưng Thạnh B, huyện Thạnh Phú, tỉnh Bến Tre) với công suất 2m3/ ngày, sử dụng năng lượng mặt trời, tận dụng được đặc điểm năng lượng bức xạ dồi dào, đặc biệt vào mùa khô, với số giờ nắng có thể lên đến 8,5h/ngày của tỉnh Bến Tre. Hệ thống xử lý nước nhiễm mặn hiện tại có thể cung cấp nước uống phục vụ hơn 500 giáo viên và học sinh tại trường tiểu học Thạnh Hải.
Hệ thống lọc nước nhiễm mặn lắp đặt tại trường tiểu Thạnh Hải, huyện Thạnh Phú, Bến Tre
Từ thành công của hệ thống lọc nước nhiễm mặn đầu tiên tại Bến Tre. Tại trường Trần Đề – nơi hơn 300 em học sinh theo học và sinh hoạt nội trú – nước sạch từng là nỗi trăn trở lớn của nhà trường. Nguồn nước giếng khoan tại đây nhiễm phèn, mặn, tiềm ẩn nguy cơ bệnh tật nếu sử dụng lâu dài.
Tháng 8 năm 2024, VKIST tiếp tục cải tiến và tối ưu hóa hệ thống lọc nước dựa trên điều kiện của địa phương, đồng thời nội địa hóa linh kiện, thiết bị nhằm tối ưu hóa chi phí lắp đặt. Hệ thống lọc nước thứ hai được đặt tại trường Phổ thông Dân tộc nội trú Trung học cơ sở Trần Đề, huyện Trần Đề, tỉnh Sóc Trăng. Hệ thống này được thiết kế thông minh, lắp đặt trong container 20 feet, công suất 12 m³ mỗi ngày đêm, sử dụng năng lượng mặt trời và vận hành tự động. Công nghệ lọc nước bao gồm các bước: keo tụ, lắng, lọc thô, lọc RO và khử trùng bằng đèn UV, đảm bảo nước sau xử lý đạt tiêu chuẩn nước uống theo quy chuẩn của Bộ Y tế.
Hệ thống lọc nước nhiễm mặn tại trường Trung học Phổ thông Dân tộc nội trú Trung học cơ sở Trần Đề, huyện Trần Đề, tỉnh Sóc Trăng
“Trước đây, nguồn nước sạch dựa vào một hệ thống lọc được hỗ trợ từ Sở Giáo dục và Đào tạo Sóc Trăng. Tuy nhiên, sau thời gian dài sử dụng, hệ thống này đã hỏng, thầy cô và học sinh phải chuyển sang mua nước đóng chai và nước bình lớn để sử dụng hàng ngày. Với quy mô 274 học sinh và 32 cán bộ, giáo viên, chi phí cho nước uống hàng tháng là không hề nhỏ chưa kể đến những lo ngại về vấn đề vệ sinh an toàn nguồn nước", chia sẻ của ông Nguyễn Thành Duy, Giám đốc Sở KH&CN tỉnh Sóc Trăng.
Hướng Tới Một Nông Thôn Xanh – Bền Vững
VKIST đã mang đến một giải pháp thực tiễn và bền vững: hệ thống lọc nước tích hợp công nghệ hiện đại, lắp đặt trong container nhỏ gọn, sử dụng năng lượng mặt trời và vận hành tự động.
Dự án của VKIST không chỉ mang lại lợi ích thiết thực cho học sinh mà còn góp phần vào mục tiêu xây dựng nông thôn xanh, sạch và bền vững. Việc ứng dụng khoa học – công nghệ vào giải quyết các vấn đề xã hội mang đến một giải pháp thực tiễn và bền vững.
Sau một thời gian đưa vào sử dụng, thầy cô và học sinh đều bày tỏ niềm vui và sự hài lòng với hệ thống lọc nước mới. Không chỉ mang lại sự tiện lợi, hệ thống còn giúp tiết kiệm đáng kể chi phí mua nước đóng chai, đồng thời cải thiện điều kiện sinh hoạt và đảm bảo sức khỏe tốt hơn cả về thể chất lẫn tinh thần. Nhờ đó, chất lượng dạy và học của trường cũng được nâng cao.
Nhân Tuần lễ Quốc gia Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn năm 2025, VKIST kêu gọi cộng đồng cùng chung tay hành động, để mọi người dân, đặc biệt là trẻ em vùng sâu, vùng xa, đều được tiếp cận với nước sạch – nền tảng cho sức khỏe, tri thức và phát triển bền vững.
Dưới đây là video Hệ thống lọc nước nhiễm mặn được lắp đặt tại trường Trung học Phổ thông Dân tộc nội trú Trung học cơ sở Trần Đề, huyện Trần Đề, tỉnh Sóc Trăng
